Ingezonden brief van Oscar David
In de jaren zeventig van de vorige eeuw deed de Canadese psychiater Kübler Ross onderzoek onder mensen die genezen waren van een levensbedreigende ziekte. Een van haar bevindingen was dat velen de periode van ziekte zagen als een van de meest betekenisvolle perioden in hun leven. Het werd hen duidelijk wat er echt toe deed: het contact met de ander, het genieten van de natuur, het leven in het moment. In het Chinees bestaat eenzelfde symbool voor crisis als kans.
Crisis is een mogelijkheid nieuwe betekenis te vinden in leven en werk. Het is hoopvol dat velen vanuit dit perspectief naar de huidige crisis kijken. Er wordt met behulp van Zoom, Office Teams en Skype naar nieuwe manieren van werken en verbinden gezocht die tot blijvende veranderingen in organisaties gaan leiden. Ook ervaren we weer hoe belangrijk en vervullend het is om voor elkaar te zorgen, in organisaties, thuis in de samenleving. Tijdens de interviews die Kubler Ross deed, had ze nog iets ontdekt: mensen doorliepen verschillende fasen, voordat ze tot een nieuw niveau van inzicht en inspiratie kwamen.
De eerste fase noemde ze ‘ontkenning' of het minimaliseren van invloed. Dit is een bekend defensie mechanisme in de psychologie: we zien niet de ernst van de situatie in, zodat we de pijn die daarmee gepaard gaat niet hoeven te voelen. Dit is een begrijpelijk mechanisme, maar het gevolg is dat we niet objectief in contact staan met onszelf en de wereld buiten ons. Het is logisch dat we even tijd nodig hebben om de ernst van de situatie tot ons te nemen. Soms hebben we feedback van anderen nodig, of simpelweg een moment van rust om in te zien waar we ons bevinden en hoe we ons voelen. Dan begeven we ons naar ‘de put'.
Dit is de fase waarin we ons niet groter voordoen dan we zijn en onszelf toestaan te voelen wat we voelen. Een luisterend oor en acceptatie is dan het beste medicijn. De huidige crisis geeft alle aanleiding tot gevoelens van somberheid. Hoe langer het gaat duren, hoe meer beleving van verlies er is. En verlies leidt tot verdriet en gemis. We missen inspiratie, activiteit, collega's en vrienden en last but not least, perspectief.
Juist in deze tijd is het van belang om als leidinggevende niet alleen te motiveren maar ook aandacht te geven aan minder vrolijke gevoelens. Wanneer ook hiervoor aandacht en acceptatie is, kan iedereen zichzelf blijven en zich verbonden voelen. Dit is een constructief uitgangspunt om in een nieuwe realiteit bijdragen aan wat mogelijk is.
Door Oscar David, organisatiepsycholoog en adjunct professor aan TIAS. Zijn passie is het stimuleren van potentieel en bewustwording in organisaties.
Meer leren van Oscar David? Oscar spreekt voor Focus Learning Journeys in de college reeksen:
