Business Model Generatie - Het canvas en de penselen
Door Pierre Pieterse (via Managementboek.nl)
Er zijn maar weinig boeken die bij verschijnen zo als een bom zijn ingeslagen als Business Model Generatie van Alex Osterwalder. Eindelijk mocht de lijvige strategiebibliotheek achter glas en kon iedereen aan de slag met strategie.
Waar grote academici als Igor Ansoff en Michael Porter de praktische elementen waaruit strategie bestaat naar een hoog abstractieniveau hebben getild, daar ontrafelt Osterwalder de aldus gebreide strategietrui tot een beperkt aantal nieuwe kluwen. Bouwstenen in de terminologie van Osterwalder. Of puzzelstukjes die samen de plaatje maken dat businessmodel heet. Hoe dat geconstrueerde plaatje wordt ingekleurd, er dus uit gaat zien, hangt af van de hand die de streken zet. In feite is Business Model Generatie het canvas, de penselen zijn de stoet aan titels om de ‘generatie' van businessmodellen te visualiseren.
Een willekeurige greep uit het palet: Visuele meetings van David Sibbet, Op de achterkant van een servet van Dan Roam, Het uitgevouwen servet van dezelfde auteur, De Connected Company van Dave Gray, en Moments of Impact van Lisa Solomon & Chris Ertel.
Visualisatie is zonder meer het kloppend hart van deze methode, omdat elk model zich beter laat begrijpen als het is uitgetekend. Door een businessmodel te tekenen, zet je namelijk impliciete veronderstellingen om in expliciete informatie. En dat vergemakkelijkt discussie en veranderingen. Het zijn trouwens diezelfde ‘visuals' die de boeken in deze serie zo waanzinnig succesvol (inmiddels zijn er meer dan 700.00 exemplaren van het stamboek over de toonbank gegaan) maken: tekst alleen nodigt zelden uit tot directe actie, plaatjes wel.
Langs de meetlat deze keer de stamvader, dus Business Model Generatie, de kleine ent op deze loot, Business Model You, en ten slotte een willekeurig zij het wel heel typisch instrument om een business model te genereren, Gamestorming, de spelvariant van brainstormen.
Business Model Generatie – Alexander Osterwalder & Yves Pigneur
Hoewel er twee auteurs op het omslag staan, is dit boek nadrukkelijk het resultaat van cocreatie. Maar liefst 470 ‘experts' uit 45 landen hebben in de een of andere vorm een bijdrage geleverd, waarmee het boek exemplarisch in zichzelf is. Want ook ‘business model generatie' is het resultaat van de groep: gezamenlijk in kaart brengen van de bouwstenen die samen het businessmodel vormen (ofwel de wijze waarop een organisatie waarde creëert, levert en behoudt). Die bouwstenen zijn achtereenvolgens klantsegmenten, waardeproposities, kanalen, klantrelaties, inkomstenstromen, key resources, kernactiviteiten, key partners, en kostenstructuur. Door nu te visualiseren hoe die bouwstenen op elkaar ingrijpen, hoe die samen de puzzel maken, zie je in een oogopslag uit welke componenten het businessmodel bestaat en welke dynamiek op de elementen inwerkt. Osterwalder pleit er nadrukkelijk voor om het eigen businessmodel regelmatig tegen het licht te houden. Doe je dat niet, dan is de kans groot dat je verrast wordt. De muziekindustrie is in dit verband nog altijd een duidelijk voorbeeld. Eigenlijk is het regelmatig nalopen van het businessmodel de enige manier om de tegenwoordig vereiste flexibiliteit op strategisch niveau te garanderen. Business Model Generatie moet het niet hebben van diepgang of structureel nieuwe inzichten. Maar het brengt wel bestaande concepten naar de oppervlakte. En nog belangrijker: het laat zien waar kansen liggen en waar verbetering noodzakelijk is.
Business Model You – Timothy Clark, Alex Osterwalder & Yves Pigneur
Wat Business Model Generatie voor organisaties is, dat is Business Model You voor het individu. Dit boek laat mensen op de bekende ‘canvas methode' zichzelf opnieuw uitvinden: wat vind ik leuk, wat kan ik, wat wil ik eigenlijk, welke waarde voeg ik toe? En net als bij het bedrijfsmatige businessmodel is het raadzaam je eigen persoonlijke model regelmatig tegen het licht te houden. Om te kijken of je nog wel van waarde bent, of heel pragmatisch, of je nog wel doet wat je leuk vindt. Door op gestructureerde wijze je persoonlijk businessmodel te formuleren, ben je beter in staat om je carrièredoel na te streven, zo schrijven de auteurs. Bij een persoonlijk businessmodel gaat het erom de belangrijkste key resources op elkaar af te stemmen, te weten je interesses, vaardigheden en capaciteiten, je persoonlijkheid en de assets die je beheerst. Daar is veel zelfkennis voor nodig, maar de beloning is er naar: droombanen worden vaker gecreëerd dan gevonden. Ook dit boek is het resultaat van co-creatie: bij het samenstellen hebben de drie auteurs de hulp gehad van 328 ‘beroepslevenskunstenaars' uit 43 landen die op businessmodelyou.com hun persoonlijke ervaringen hebben gedeeld. Tientallen van deze verhalen hebben hun weg gevonden naar het boek. Speciaal voor de Nederlandse editie heeft Patrick van der Pijl van Business Models Inc. bovendien extra voorbeelden toegevoegd.
Gamestorming – Dave Gray, Sunni Brown & James Macanufo
Het ‘canvas model' van Alexander Osterwalder en Yves Pigneur heeft tot doel om tot nieuwe ideeën te komen, en het spel is bij uitstek geschikt om dat op een leuke en ‘vrije' manier te doen. Zonder dat het gierend uit de klauw loopt, want elk spel verloopt altijd volgens een vast patroon (opening, exploratie en sluiting) en is begrensd (in tijd of in ruimte). Dat laatste is weer belangrijk om de resultaten op het canvas te schilderen, terwijl het spelelement garandeert dat de gebaande paden worden vermeden, zonder dat koers wordt gezet naar niemandsland. Gamestorming inventariseert 87 spellen die helpen bij uiteenlopende zaken als conflictoplossing, ideevorming, ontdekken van nieuwe strategieën, vergroten van operationele effectiviteit, innovatie, of teamvorming. En allemaal keurig gerangschikt naar de primaire structuur van elk spel, dus opening, exploratie en sluiting. Zo is ‘beeldstormen' altijd een bijzonder nuttige openingsexercitie om eens uit te vissen wat iemand eigenlijk bedoelt als hij het heeft over kwaliteit of strategie. Door deze abstracte begrippen te visualiseren, krijgt iedereen een duidelijk(er) beeld. Een typisch exploratiespel is het stellen van de waaromvraag. Vraag vijf keer waarom iets is zoals het is en je raakt tot de kern van het probleem, en daarmee de oplossing. Spelmatig afsluiten doe je bijvoorbeeld met de ‘wie, wat, wanneer tabel'. Klinkt als een open deur, maar hoeveel goede bedoelingen verzanden niet omdat vergeten wordt af te spreken wie wat wanneer doet? Een fraai doe-boek dat de gamer in ons allen losmaakt.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wilt u ook aan de slag met uw businessmodel?
Focus Conferences organiseert in samenwerking met Business Models Inc tweemaal per jaar de tweedaagse masterclass ‘Business Model Innovatie'.
Tijdens deze masterclass combineert u het business model canvas met andere innovatie technieken en visuele tools, om tot een vernieuwende strategie en innovatief business model te komen waarmee uw organisatie in de toekomst succesvol is.
