Hoezo de sky is de limit?
Het onderdeel van bedrijfsvoering waar niemand het ooit over heeft, waar ook niet zoveel over te vertellen valt, maar waar wel veel succes uit te verklaren is? 'Oplettendheid, meestal over een periode van vele jaren', aldus MT-columnist Richard Branson.
Met die insteekt probeert de serie-entrepreneur private ruimtevaart goedkoper te maken. In 1988, in de nadagen van de implosie van de Sovjet-Unie werd ik door president Gorbatsjov uitgenodigd op het prachtige Livadiapaleis, vlakbij Jalta, aan de Zwarte Zee, eens het huis van tsaar Nicolaas en zijn vrouw Alexandra. De president toonde zich op die gelegenheid een overtuigend verkoper: 'Richard, je staat in Rusland bekend als zeer moedig avonturier. Jij wilt zeker ook wel een kosmonaut worden?'
In Baikonur, Kazachstan, kreeg ik vervolgens een rondleiding over de Russische ruimtevaartterreinen, een plek waar in die tijd nog weinig westerlingen waren toegelaten. Als ware ondernemers boden de Russen me ook een once-in-a-lifetime ervaring aan: ik zou via hun ruimtevaartprogramma de eerste ruimtetoerist ooit kunnen worden. Het prijskaartje? Ruim 30 miljoen dollar.
Oplettendheid
Het idee om zoveel geld aan mezelf te besteden, voelde immoreel. Het zette me wel aan het denken en maakte me enthousiast om een manier te vinden die ruimtereizen mogelijk zou maken voor duizenden mensen, in plaats van voor een handjevol. Daarna volgde het onderdeel van ondernemerschap waar niemand het ooit over heeft, waar ook niet zoveel over te vertellen valt, maar waar wel veel succes uit te verklaren is: oplettendheid, meestal over een periode van vele jaren. Het tipping point voor ons idee van commerciële ruimtereizen kwam in mei 2004, toen ondernemer Peter Diamandis de Ansari X Prijs aankondigde ter waarde van 10 miljoen dollar. De uitdaging: neem drie mensen minstens 100 kilometer boven het aardoppervlak, twee keer binnen twee weken.
Er waren drie serieuze gegadigden voor de prijs. De meest veelbelovende was Scaled Composites, het bedrijf van Burt Rutan, dat een jaar eerder zijn ruimteprogramma bekend had gemaakt. Hun SpaceShipOne zou in de atmosfeer worden getild door een moederschip, een lichtgewicht vliegtuig onder de naam White Knight, en daarvandaan worden gelanceerd.
Ik stelde Scaled Composites een 50/50-joint venture voor, waarna Burt en ik dat jaar delancering bekend maakten van Virgin Galactic. We tekenden een deal van 21,5 miljoen dollar met Scaled Composites voor het gebruik van hun technologie en maakten een plan bekend om 100 miljoen te investeren in een prototype ruimteschip dat plaats moest bieden aan zes personen.
Burt Rutan is een technisch genie, zijn tijd ver vooruit. Er was weinig aan het ontwerp, de fabricage, de uitvoering of het vluchtgedrag van de SpaceShipOne dat níet nieuw en ongebruikelijk was. Maar op 29 september 2004 bereikte het vaartuig wel 103 kilometer hoogte. En op 4 oktober werd zelfs nog meer hoogte bereikt. De Ansari X-prijs was binnen.
Spaceship Company
Burt en ik hebben in 2005 een nieuw bedrijf opgezet, de Spaceship Company, dat alle ontwerpen van de SpaceShipTwo en de White Knight Two beheert, en gezamenlijk eigendom is van Scaled en Virgin. De stand van zaken is nu dat al ongeveer 400 ruimtereizigers hebben ingetekend voor toekomstige vluchten, dat we met succes testvluchten uitvoeren en dat we een spaceport aan het bouwen zijn in New Mexico.
De eerste commerciële ruimtevluchten worden verwacht in 2013. De laatste NASA-shuttle vloog vorige maand voor een bedrag van ongeveer 450 miljoen dollar. Aan ons, met onze kennis en ervaring in het veilig rond de wereld vliegen van miljoenen mensen, en aan anderen in de opkomende private ruimtevaartsector om te laten zien dat het goedkoper kan. Wie zei dat de sky de limit was?