Collegereeks verandermanagement 2025-2026

‘We hebben iedereen betrokken bij het plan en toch komt er steeds weer weerstand boven.’ ‘We hebben meermalen duidelijke afspraken gemaakt, maar niemand brengt ze in praktijk.’ In zulke situaties verzuchten we vaak: ‘Het zit in de onderstroom. We hebben alles geprobeerd, maar het ligt buiten onze invloed.’ Dat maakt de onderstroom tot een vergaarbak waarin iedere logica lijkt te ontbreken. Lijkt, want ook in de onderstroom zitten wetmatigheden. Als je die kent, kun je begrijpen wat zich in dat ongrijpbare afspeelt. Soms hoef je niet in te grijpen of op te lossen, maar gaat het erom te zien wat niet gezien wordt en te erkennen wat niet erkend wordt. Dit boek gaat over dat ongrijpbare deel van veranderprocessen. Wanneer je merkt dat je steeds weer in dezelfde moeizaamheid terechtkomt, of het gevoel hebt dat er onder de oppervlakte meer speelt. Ardon en Van der Zwan geven de onderstroom een stem. Door de wetmatigheden te ontrafelen en te illustreren aan de hand van alledaagse praktijksituaties. Zij doen dit vanuit het zogenoemde systemisch perspectief. Je zult ontdekken dat weerstand vaak geen verzet is tegen vernieuwing, maar eerder het beschermen van iets kostbaars. En dat mensen vanuit loyaliteit soms anders handelen dan ze hadden afgesproken. Dit boek biedt concrete handvatten om veranderprocessen effectiever te benaderen en begint waar gangbare veranderbenaderingen zijn gestrand. Arend Ardon is psycholoog en bedrijfskundige en medeoprichter van The Change Studio. Eerder schreef hij onder andere Doorbreek de cirkel!, Ontketen vernieuwing! en Traag versnellen. Cynthia van der Zwan is als organisatiepsycholoog en (systemisch) leiderschapscoach verbonden aan The Change Studio.

De wetenschap toont aan dat mensen in hoge mate onbewust, irrationeel en emotioneel zijn. Hoe bereik je de ander in z’n onbewuste besliscentrum? Genieke Hertoghs is één van de grondleggers van het gedachtegoed Subconscious Impact. Met het wetenschappelijk fundament van Daniel Kahneman als grondslag, biedt Hertoghs inzicht in hoe je mensen écht bereikt. Hoe je eerst ‘in positie komt’ in het onbewuste brein van de ander. Hoe je daar vervolgens verbinding, eigenaarschap en zelfs gedragsverandering op gang brengt. Als je het eenmaal snapt én je hebt je eigen ego onder controle, dan is daadwerkelijke gedragsverandering eenvoudig.

Dit boek geeft bovendien een doorkijkje naar de volle potentie van het gedachtegoed Subconscious Impact op grotere schaal. Hoe kan het polarisatie voorkomen? En hoe breekt het stevig ingekapselde bubbels open? Hoe draagt het bij aan een meer inclusieve samenleving? En tot slot: hoe stimuleren we gedragsverandering in onze samenleving naar een gezonde leefstijl?

'Don’t push me!' vat de essentie van het boek 'Impact: de kracht van onzichtbare invloed' van Van den Berg & Hertoghs uit 2018 samen. En verrijkt dat met een systematische aanpak om een ander écht te bewegen. Het boek is doorspekt met voorbeelden uit 10 jaar lang (praktijk-) onderzoek.

Kinderen gezond laten opgroeien en zich laten ontwikkelen ligt niet bij één speler; een metrolijn aanleggen door een dichtbebouwd gebied ook niet en de condities voor een duurzame samenleving creëren evenmin. We kunnen niet zonder samenwerking. Keer op keer blijkt echter dat samenwerken voor de betrokken spelers lastig is. Iedereen bekijkt vraagstukken vanuit een ander perspectief, we spreken verschillende talen en hebben verschillende belangen.

Desondanks moet je conflict niet vermijden maar juist opzoeken, zo betoogt Moerkerken in dit boek. Conflict is noodzakelijk, functioneel en levert de benodigde variëteit op. Ze beschrijft hoe je conflict functioneel inzet bij het verder brengen van complexe maatschappelijke vraagstukken. En hoe je kunt ingrijpen bij een zogenaamd disfunctioneel conflict en dit kunt omzetten in een functioneel conflict. Moerkerken doet dit aan de hand van haar eigen ervaringen.

Ze laat je zo ontdekken hoe waardevol conflicten zijn en moedigt je aan er zelf mee aan de slag te gaan.

Miljoenen mensen streven naar positieve veranderingen in hun werk en thuis. Ze willen leren zichzelf beter te managen. Of streven naar meer inspirerend leidinggeven. Of willen graag iets gezonder leven. Iedereen met een beetje levenservaring weet dat écht veranderen - op je werk en thuis - niet makkelijk is.

Maar aan de hand van een slim en eenvoudig model - De Ladder - beschrijft Ben Tiggelaar:

• Hoe je doelen stelt die wél werken;
• Hoe je gedrag kiest dat wél tot succes leidt;
• Welke support wél helpt bij verandering.

Ben vertaalt de beste inzichten uit recent gedragswetenschappelijk onderzoek, naar praktische toepassingen. 'De Ladder' is een onmisbare gids voor wie streeft naar meer effectiviteit in persoonlijk leiderschap.

Eigenlijk is het vreemd. Soms hebben grootschalige verandertrajecten in organisaties nauwelijks enig effect. En soms zie je dat organisaties zich razendsnel ontwikkelen, terwijl er helemaal geen formele verandertrajecten gaande zijn. Hoe kan dit?

In de conventionele (verander-)managementliteratuur is het uitgangspunt dat organisatieverandering gemanaged moet worden. Als verandering niet gemanaged wordt, dan gebeurt er te weinig, - zo is de gedachte. Het gaat dan niet snel genoeg. Of het gaat juist alle kanten op. Het is echter maar de vraag of organisaties zich alleen maar ontwikkelen door interventies van managers. U kunt het ook omdraaien en organisaties niet als het primaire resultaat beschouwen van datgene wat managers doen. Maar juist als resultaat van datgene waar alle mensen binnen en buiten de organisatie mee bezig zijn. Managers dus niet zien als het epicentrum van de verandering, maar hooguit als éen van de vele spelers. Belangrijke spelers, zeker, maar niet de enige.

Anders gezegd: hangt de wèrkelijke ontwikkeling van organisaties af van de 'hoofdzinnen' (veranderplannen, visies, stippen aan de horizon en k.p.i.'s) van het management of juist ook van alles wat daaromheen ('et-cetera') gebeurt? Daarover gaat dit boek: wat gebeurt er nou eigenlijk echt in de dagelijkse praktijk van organisaties en organisatieontwikkeling? En is dat sec het resultaat van managementprocessen of ook van vele ándere dynamieken?

Dit boek benadrukt de potentie van het individu. Medewerkers zijn allemaal evenveel waard en beslissen samen over de koers van het bedrijf. - Sebastiaan Kramer, oprichter modelabel Hul le Kes

Ons organisatie (en management) denken is nog steeds gericht op methoden en aanpakken die lineair en causaal zijn: deze werken niet in een complexe en sterk geïntegreerde wereld. We moeten meer toe naar systeemdenken, de problemen bekijken binnen hun ruimer kader. We moeten ons gemakkelijk voelen in die complexe wereld; we hebben een nieuwe kijk op de werking van bedrijven nodig.

Daar is moed voor nodig. Moed om de status quo van jaren in vraag te stellen; moed om de verkennen wat kan maar vooral wat het voor ieder van ons kan betekenen; moed om exponentiele technologie te gebruiken met positieve impact; moed om te innoveren; moed om je pad al wandelende te creëren. En dan moet er niets, maar dan kan alles.

Dit boek is niet alleen een wake-up call, maar ook een reisgids om er je eigen pad mee te creëren, met impact en verantwoordelijkheid. 'Wie orde zaait zal chaos oogsten' bevat de nieuwste inzichten van de auteur over de quantum interpretatie en tools die de focus op zinvol en zinnig ondernemen ondersteunen.

Complexe (maatschappelijke) vraagstukken leiden tot ongemak, omdat ze tegelijkertijd van iedereen en van niemand zijn. We zien het bijvoorbeeld bij de energietransitie, de hervorming van de landbouw en op de woningmarkt. Grote verander- en transitieplannen brengen een oplossing nauwelijks dichterbij. Sterker, ze lijken de traagheid en onmacht vaak te versterken.

De strekking van dit veranderboek is dat er meer kan dan we denken. En dat je – ook en juist bij grote en meeslepende vraagstukken – niet aan de zijlijn hoeft te staan, ook al gaan die vraagstukken ieders macht en verstand te boven. De logica van de lappendeken beschrijft een netwerkperspectief waarmee we beter tegen dit soort vraagstukken opgewassen zijn.

In een lappendekenbenadering kunnen velen een rol pakken door naast hun lokale praktijk ook verbindingswerk te doen. Zodra veel mensen dat doen, ontstaan genetwerkte antwoorden die passen bij genetwerkte problemen. Onmacht krimpt en impact groeit.

Dit boek biedt de theorie om het netwerkperspectief beter te begrijpen, een verbindingscyclus om dat in een werkwijze te vertalen en praktische handreikingen om ermee aan de slag te gaan. Een stevig houvast voor iedereen die de eigen invloed wil oprekken bij grote hedendaagse vraagstukken.

Alles wat je nodig hebt om goed op je bestemming te komen. Van het veranderverhaal tot tegenslag onderweg én de vreugde als het lukt.

Veranderen is vakwerk. Een organisatie krijg je niet zomaar in beweging. Dat je met elkaar de eindstreep haalt, is nog minder vanzelfsprekend. Elke keer opnieuw is het een zoektocht om een veranderwens ook echt te realiseren. Of je nou een ervaren veranderkundige bent of eigenlijk een ander vak hebt geleerd, dit boek maakt beschikbare kennis en ervaring makkelijk toegankelijk voor jouw praktijk. Met handige wegwijzers om erbij te pakken als je er even niet uitkomt.

Kort en krachtig komen 24 veranderthema’s aan bod met steeds de volgende punten: • Wat is de kern? • Waarom is dit een belangrijk thema? • Hoe kan je ermee aan de slag? • Een concreet voorbeeld • Handige tips om te beginnen.

Lees over een thema dat je bezighoudt, van het vertrekpunt bepalen en verandering vieren tot weerstand en vastzittende patronen. Vind een relevant inzicht, een interessante vraag, een inspirerend idee, een praktische tip, voor jezelf en om samen mee aan de slag te gaan. Op elke bladzijde staat meer dan genoeg inspiratie om direct verder te komen in de veranderjungle en zo de gewenste toekomst dichterbij te brengen.

We regelen en beheersen onszelf klem, hebben tomeloze haast, doen dwangmatig optimistisch en maken het individu verantwoordelijk voor onmogelijke opgaven. Organisaties hebben steeds meer en vaker te maken met vraagstukken die we niet kunnen oplossen, en ook niet goed kunnen hanteren. Crises volgen elkaar op, tuimelen over elkaar heen en versterken elkaar. Onze organisatiereflexen zijn daarbij niet altijd behulpzaam.

Als verbeteren van het bestaande niet meer lukt, is het tijd om te bouwen aan nieuwe fundamenten. 'Wederopbouw' verkent de dynamiek waar we in terechtkomen als we op de huidige manier doorgaan. De auteurs zoeken antwoorden in de verborgen kracht van het adaptieve systeem, de gemeenschap, de noodzaak moraal terug te brengen en de functie van tegenmacht. Het gaat in op de belangrijke rol van organisatieprofessionals in de organiseercrisis van onze tijd.

Voor iedereen die werkt in en met organisaties: van manager tot adviseur, van opleider tot politicus, van activist tot toezichthouder.