Veranderen? Schrap 60 procent van je wensenlijst
De organisatie wil veranderen, de hiërarchie verkleinen, zelfsturende teams instellen: veel bedrijven willen het maar al te graag, maar slagen er lang niet altijd in. Hoe komt dat?
Hans Vermaak is zelfstandig adviseur, schrijver en onderzoeker op het gebied van veranderkunde. Hij geeft regelmatig workshops en seminars over wat in de managementwereld heet ‘meervoudig organiseren'. Eén van de bekendste voorbeelden daarvan is het idee dat managers hun medewerkers niet zeggen hoe ze iets moeten doen, maar vooral faciliteren. Dat teams zichzelf aansturen, want dan kunnen ze meer kwaliteit leveren. En dat het beleid dan de uitvoering volgt, in plaats van andersom.
De basisprincipes
Meervoudig organiseren steunt volgens Vermaak op drie basisprincipes. ‘Eén: er is niet één soort benadering voor verandering. Om complexe vraagstukken op te lossen heb je kennis en bijdragen van veel kanten nodig: politieke, rationele, motiverende, lerende en zelfsturende benaderingen.' Die vullen elkaar aan, zegt hij, maar ze botsen ook met elkaar – en dat is juist goed. Vermaak: ‘Een lerende organisatie draait bijvoorbeeld om experimenteren, risico nemen. Organiseren gaat juist over stabiliteit, dingen op een bepaalde manier vastleggen. Die twee botsen met elkaar, maar je hebt ze allebei nodig.'
Twee: begin niet vanuit een visie meteen een veranderplan te maken. ‘Soms is je visie niet meer dan een onrealistische wensdroom. Verdiep je in de realiteit. Veranderen gaat over de spanning tussen je wens – wat ambieer je? – en de realiteit – waarom is het nu bij ons zo? Te weinig spanning maakt het saai, te hoge zorgt voor een burn-out. Die realiteit vertelt je ook waar de angel zit: pak die aan en alle symptomen verdwijnen vanzelf.'
En ten derde: zorg dat je agenda niet te vol raakt. ‘Iedereen in een directie wil belangrijke dingen op de veranderagenda, mede door de druk van buitenaf. Daarmee overvraag je de organisatie. Daarom: schrap 60 procent van je agenda, want daarmee wordt hij haalbaar. En maak het minder eenzijdig door ruimte te maken voor lastigere zaken als samenwerking en innovatie. Dan ben je niet alleen intern gericht, maar juist ook extern.'
Hans Vermaak verzorgt op 14 & 15 februari en 7 maart 2017 de masterclass Veranderkunde voor gevorderden.
