De positieve energie van Agile werken

De positieve energie van Agile werken

Door Leontine Born – programma ontwikkelaar bij Focus Conferences
‘Voordat jullie organisaties serieus aan de slag willen gaan met Agile werken, kun je met een simpele quiz beginnen om te peilen hoe de huidige manier van werken is.' Ik ben aangeschoven bij de masterclass Agile werken, organiseren en ontwikkelen waar de doorgewinterde Agile ‘master' Remco Dijkxhoorn zijn gehoor toespreekt. Het belooft een dag te worden waar we, in de stijl van Agile werken, wendbaar en flexibel doorheen laveren. 

Remco stelt een aantal basisvragen:

• Gaat jouw organisatie voor goede voorbereiding of snelle resultaten?
• Kies je voor duidelijke verantwoordelijkheden of zelforganiserend vermogen?
• Wat is belangrijker in je werk: het bijstellen van een plan of halen van het plan?
• Voorkeur: efficiency of effectiviteit?
• Waar ligt bij jullie de nadruk op: vroege feedback of gereed product?

Agile: van basis naar toepassing

De basis van Agile, letterlijk: lenig en wendbaar, ligt verankerd in het Agile Manifesto van grootheid Jeff Sutherland. Individuen en interactie gaan boven processen, het product gaat boven de documentatie, samenwerking met de klant is belangrijker dan contractonderhandeling en reageren op verandering prevaleert ten opzichte van plannen volgen.

En waartoe leidt Agile werken als we Jeff mogen geloven? Tot organisaties die zeer flexibel zijn en tevens veel klantvriendelijker, productiever, innovatiever en efficiënter. Het zijn bedrijven waar de kwaliteit van de output groter is, risico's gereduceerd zijn en waar inspelen op veranderingen in de markt van alledag is. En bovendien: Agile werken leidt tot organisaties waar meer uit mensen wordt gehaald, waar intern ondernemerschap floreert, samenwerking tussen afdelingen vanzelfsprekend is en teammotivatie en werkplezier significant stijgen.

Kortom, Agile werken lijkt een must in deze tijd. En gelukkig blijken de beloftes van Jeff ook daadwerkelijk in de praktijk zichtbaar te zijn. Waar de meeste IT-bedrijven en -afdelingen al langere tijd Agile zijn ingericht, kennen start-ups als Spotify en Netflix, maar ook Apple en Google, een Agile way of working. En niet zonder succes. De ene na de andere grote reus kijkt verlekkerd toe en waagt de stap: ING, KPN, Nuon, Philips en Boeing werken met vormen van Agile management om ook hun wendbaarheid en reactiesnelheid te vergroten. De logge olifant leert op zijn manier ook een sprintje te trekken om enigszins bij te blijven met de snelle windhonden.

Agile binnen ING

Om deze feiten kracht bij te zetten, komt Heidi van Eijk, senior manager bij ING (in Agile termen: Tribe Lead), de masterclass opluisteren met een openhartige bijdrage over ‘ING goes Spotify'. Agile werken volgens de principes van Spotify bij een grote bank die een verleden vol bureaucratie en hiërarchie kent. Een zogezegd waterhoofd met veel te veel hand-overs. En waar nu in nog geen jaar tijd wendbaar werken de klok slaat: vruchtbare samenwerking tussen klantgerichte Tribes, innovatieve Squads, cross-functionele Chapters en Agile Coaches. Een disruptie van grote omvang. Bewonderenswaardig.

Directe aanleiding? Bij ING realiseerden de directieleden zich dat hun organisatie veel sneller moest kunnen inspelen op veranderingen in de markt en dat de besluitvorming daarom lager in de organisatie thuis hoorde. Ze voelden meer dan ooit de ‘sense of urgency' en gaven na een geslaagde pilot hun fiat voor organisatiebreed Agile werken. Draagvlak vanuit de top is noodzakelijk gebleken.

Gevolgen van Agile werken bij ING

• Bij ING staan door de Agile Way of Working teams centraal.
• Er wordt multidisciplinair samengewerkt aan verbeteringen.
• De focus is verlegd van intern naar extern. Van push naar pull.
• Er is een versnelde ‘time to market' met korte releases in plaats van één groot, lang project.
• Business Scrum heeft zijn intrede gedaan om in korte ‘sprints' (tijdsperiodes) prioriteiten te stellen
    en resultaten te monitoren.
• Verder is het principe van zelforganisatie doorgevoerd, teams hebben een grote mate van invloed.
• Tot slot is het omgaan met onzekerheid verbeterd en is het intern ondernemerschap sterk toegenomen. Act First, Ask Forgiveness Later.

En wat is er voorgoed verdwenen bij ING?

De ondersteunende afdelingen zijn allemaal geschrapt.
Stuurgroepen bestaan evenmin. Net als project boards.
ING is nagenoeg gestopt met business cases maken.
Op de werkvloer zijn de meeste afdelingsschotten verdwenen die verkokerde afdelingen in de hand werken: er is veel glas voor in de plaats gekomen voor een transparante doorkijk die ook figuurlijk doorwerkt.

Een noot in de kantlijn: niet alle Agile principes van Spotify gaan op voor ING. Blijf kritisch op hoe een andere onderneming werkt en neem eruit over wat bij jouw organisatie past.

ING streeft al met al cross-functionele minibedrijfjes na, met inzet van Nieuw Leiderschap: sturing op gedrag in plaats van op visie en inhoud. Een cultuuromslag van jewelste, die niet iedereen past. De eindverantwoordelijkheid die nu laag in de organisatie ligt, voelt voor sommigen beangstigend, zelfs verlammend. En toch is de algehele stemming: ‘We willen nooit meer terug naar hoe het was!'

Met alleen al die gedachte in het achterhoofd kunnen we niet wáchten om vol positieve energie ook aan de slag te gaan met Agile werken.

Om in te lijsten

Enkele kernprincipes van Agile in een notendop:

1. Start met een pilot
2. Werk in vaste teams – met eenzelfde stip op de horizon
3. Zoek werk bij een team in plaats van: zoek een team (of meerdere) bij werk
(alternatief: een klus opdelen over verschillende teams)
4. Face to face conversatie
5. Werk met T-shaped profielen: meer in de breedte, over de afdelingsgrenzen heen
6. Reflecteer regelmatig op hoe je effectiever wordt
7. Binnen een Squad (zelforganiserend team) geldt end-to-end verantwoordelijkheid
8. De context van de organisatie (‘the smell of the place') is mede bepalend voor het slagen van Agile werken
9. Act First, Ask Forgiveness Later

Om te bekijken

Video's op Youtube met allerhande basisbeginselen: