Vergrijzende organisaties hebben Y nodig om ‘bij de tijd’ te blijven
Door generatie-expert Aart Bontekoning
Verreweg de meeste Nederlandse organisaties vergrijzen spectaculair tot 2035. Gelooft u het niet, kijk maar eens naar uw organisatiedemografie. De oudste generaties zijn voorlopig de grootste - en blijven langer werken – en de jongste de kleinste.
Jonge economieën groeien omdat daar veel jongeren zijn, hoger opgeleid dan hun ouders. In Brazilië bijvoorbeeld is 60% van de bevolking jonger dan 25 jaar en vertienvoudigde het afgelopen decennium het aantal hoger opgeleiden. Dat geeft zo'n land sociaaleconomisch een boost. Daar heeft de jeugd letterlijk de toekomst, vergelijkbaar met wat er in Nederland vanaf de zestigerjaren gebeurde. Via de babyboom na de 2e wereldoorlog. In onze vergrijzende economie – en in onze vergrijzende organisaties – vormt de jeugdigheid binnen alle generaties de toekomst! Maar hoe wek je die op? Vanuit een generatieperspectief worden verrassende en nieuwe wegen zichtbaar.
- TWEE VOORBEELDEN -
Hoe kunnen we de toenemende ervaringskennis eigentijds benutten?
In zo'n 20 bedrijven verkende ik wat er gebeurt wanneer je de allerjongste (generatie Y, 1985-2000) en de oudste professionals (van de protestgeneratie, 1940-1955) bij elkaar brengt. Ik verwachtte een generatiekloof. Het tegendeel bleek waar, er ontstond een klik: a) ze waren het met elkaar eens dat ze het meeste van elkaar konden leren en wilden dat ook graag. ‘Samenwerking met jullie houdt ons jong' zeiden veel senioren; b) ze deelden een soort gezonde ‘eigenwijsheid'.
De senioren: ‘wij pasten ons niet aan de bestaande cultuur aan en dat zien we jullie ook niet doen, jullie zijn net als wij vernieuwers'; c) beide generaties willen flexibel werken, doen waar ze passie bij ervaren en eigen baas zijn over hun werk - met dat verschil, dat de huidige generatie junioren dat nu al wil. Overigens ervoeren de junioren wel een kloof met verzuurde senioren. Teams met vitale ervaren senioren en frisse junioren lijken ook veel innovatieve potentie te hebben. De potentie om ervaringskennis eigentijds te benutten. In de muziek gebeurt dat al. Het was te zien bij Ali B op volle toeren en Hennie Vrienten en Herman van Veen doen het. Een voorwaarde is dat ze passie hebben voor hetzelfde. Die potentie zouden organisaties ook veel meer kunnen benutten.
Hoe kan je eigentijds leiderschap ontwikkelen?
De leden van Generatie X (1955- 1970) zijn gemiddeld de ouders van Generatie Y (1985-2000). De Generatie X zit in 2015 volledig in de levensfase van het leiderschap. Dat betekent dat die generatie de komende jaren de grootste invloed heeft op de eigen organisatiecultuur. Tegelijkertijd betreden hun kinderen, gemiddeld van de Generatie Y, als een nieuwe generatie junioren de organisatie. Vanuit de ervaringskennis met hun eigen kinderen weten de meeste X-ouders, vrij goed a) hoe ze deze nieuwe generatie junioren het beste kunnen ondersteunen in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling en b) welke onderdelen van de cultuur van hun organisatie, die kennen ze ook goed, het verste afstaan van de wereld van hun kinderen. In de praktijk wordt die kennis zelden of nooit aangeboord en benut. Door die kennis wel naar boven te halen, kunnen in vrij korte tijd wegen worden gevonden naar: via a) eigentijdse manieren van samenwerken en leiden. Let op: thuis lokken kinderen als het ware eigentijds samenwerken, leiden en communiceren uit; via b) waar de cultuur moet worden ge-update om eigentijds te worden.
Kort gezegd: de X ouders zouden wat ze thuis ontwikkelen aan eigentijdse manieren van onder meer leiden, samenwerken en communiceren – de Nederlandse ouders doen het thuis heel goed, aldus onderzoek van Unicef – kunnen versterken in de organisatie. Leiderschapsprogramma's kunnen dat proces ondersteunen.
Meer weten over dit onderwerp?
In het nieuwste boek van Aart Bontekoning ‘Nieuwe generaties in vergrijzende organisaties' leest u hoe iedere generatie in het werk vitaal kan blijven en tegelijkertijd de eigen organisatie (cultuur) ‘bij de tijd' kan houden. Aart Bontekoning spreekt ook geregeld voor één van onze collegereeksen, waaronder Slimmer werken.
