Column Bas Kodden (eerder verschenen in het blad Mr. - Wolters Kluwer, juni 2015)

Waarom blijft die ene organisatie succesvol, terwijl anderen uiteenvallen en verdwijnen? Waarom weet die ene persoon zijn succes te herhalen, terwijl eigenlijk niemand dat verwachtte.

Veel managers, directieleden en ondernemers hebben dit fenomeen de afgelopen jaren meegemaakt: het ene team bleek wel succesvol, terwijl het andere team qua prestaties achterbleef. En het eens zo succesvolle team en de eens zo succesvolle medewerker bleken jaren later ineens teleurstellende resultaten te laten zien die niet teruggevoerd konden worden op economische omstandigheden, gewijzigde concurrentieverhoudingen of anderszins. Het ‘klopte' gewoon niet meer.

De afgelopen jaren besteedde ik veel tijd en aandacht aan een grootschalig onderzoek naar succesindicatoren onder hoogopgeleide professionals, zoals juristen dit zijn. Ruim 700 leidinggevenden en 25 bestuursvoorzitters interviewde en enquêteerde ik op de relatie tussen het leveren van prestaties en het bezitten van bepaalde persoonskenmerken. Hoewel het onderzoek nog niet volledig is afgerond zijn de eerste resultaten dusdanig interessant, dat ik het niet kan laten om deze alvast bij u in de week te leggen.

Laat ik beginnen met een slogan uit de financiële dienstverlening waarmee we de afgelopen jaren - via oude en nieuwe media – zo vaak zijn geconfronteerd: 'Prestaties uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst'. Dat deze slogan ook opgeld doet voor talentmanagement binnen professionele kennisorganisaties, daar wordt veel minder aandacht aan besteed. Veel bedrijven en instellingen in Nederland kennen immers nog steeds het systeem van voortdurende promotie - met alle gevaren van dien. Denkt u aan het Peter Principle - een wet binnen de organisatiekunde die een verklaring geeft voor het slecht functioneren van organisaties: op basis van geleverde prestaties worden gewaardeerde professionals gepromoveerd tot teamleider, daarna tot manager enzovoort. Tot het moment waarop deze nieuwe baan zodanig andere vaardigheden van deze medewerker vraagt, waarover deze niet blijkt te beschikken, dat deze wordt ontslagen. Zelfbewuste leidinggevenden kiezen dan ook steeds vaker voor het principe van demotie: de terugkeer naar het vak waar men zoveel liefde en aanleg voor had.

Een ander voorbeeld betreft het beloningsbeleid dat ook binnen de juridische dienstverlening veel wordt toegepast: financiële waardering op basis van wat in het verleden is gepresteerd - in plaats van op de daadwerkelijke toegevoegde waarde over de afgelopen periode. Denkt u aan het in de advocatuur veel toegepaste Lockstep-model dat gebaseerd is op dit anciënniteitsbeginsel. Met name hoog gemotiveerde en goed presterende jonge juristen voelen zich ondergewaardeerd en ongelijk behandeld binnen zo'n systeem. Met alle gevolgen van dien. De huidige manier van door-selecteren en belonen lijkt voor veel bedrijven en instellingen dan ook een averechts effect te krijgen: het uiteenvallen van ooit winnende teams en de stilstand of zelfs het vertrek van ooit veelbelovende talenten.

Naast een ander beloningssysteem blijkt het geheim van winnende teams en organisaties te zitten in de combinatie van bepaalde persoonskenmerken, waar veel organisaties juist niet op in- en door-selecteren. Voor het leveren van (toekomstige) prestaties blijken met name Vitaliteit en Aanpassingsvermogen van groot belang te zijn: professionals die zowel geestelijk als lichamelijk fit zijn en die zich tevens weten aan te passen aan nieuwe omstandigheden blijken significant beter te presteren. Maar de nummer 1-succesindicator onthoud ik u nog even. Denkt u alvast aan het Calvé-spotje van één onze best presterende atleten ooit. Hij wist als geen ander:

1x Winnen….. Is Niet Goed Genoeg!

_______________________________________________________________________

Bas Kodden live in actie zien!

Bas verzorgt voor de collegereeks Slimmer werken en presteren het college 'Word een HELD!'. Op basis van wetenschappelijke inzichten en jarenlange praktijkervaring is dit college ontworpen om u handvatten aan te reiken, die u helpen om uzelf en uw team tot betere prestaties te laten komen.