Hoe ziet ons werkende leven er over twintig jaar uit? Eén ding is zeker: robots nemen een groot deel van onze huidige werkzaamheden over.

Over twintig jaar is de kantoortijger met één baan uitgestorven. De nieuwe medewerker is een Zelfstandige Professional. Negen tot vijf is achterhaald en van een traditioneel hiërarchisch managementsysteem is geen sprake meer. Ook hebben we er een hoop nieuwe collega's bij: robots nemen een groot deel van onze huidige werkzaamheden over.

Wim de Ridder, hoogleraar Toekomstverkenning en Toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente: ‘We gaan in de toekomst minder werken met z'n allen, kunstmatige intelligentie is straks sterker dan de menselijke intelligentie, denk aan de supercomputer Watson. Gestandaardiseerde arbeid komt dan ook in handen van de robot. Voor ons komt ander werk in de plaats maar een vijfdaagse werkweek krijgen we niet meer gevuld.'

De visie van De Ridder: Watson, die in het Amerikaanse spel 'Jeopardy' de vloer aanveegde met de mens, is nu al operationeel in de gezondheidszorg en adviseert longartsen bij het maken van diagnoses en behandelplannen. Ook in het bankwezen concurreert Watson met de financiële professional bij de advisering van cliënten. Over vijf tot tien jaar zit de supercomputer in onze mobieltjes, auto's en bewakingscamera's. 

----- widget -----

Vimeo of Youtube video
Organisatie 3.0 - video1

----- widget -----


Kortere werkweken dus, maar we hoeven ons niet te vervelen. Om die exponentiële groei van technologie in de toekomst bij te kunnen benen, moeten we onszelf blijven bijspijkeren. De Ridder: ‘Onderwijs krijgt daarom een nieuwe functie. De aandacht verschuift van het opleiden van de nieuwe generatie naar het levenslang leren van alle generaties. De TechShops in Amerika zijn een goed voorbeeld van hoe het er in de toekomst op universiteiten, HBO's en ROC's aan toegaat. Dat worden broedplaatsen voor iedereen die in contact wil komen met nieuwe technologie.'

* TechShops zijn werkplekken waar mensen gebruik kunnen maken van apparaten, denk aan de 3d printer, die ze zelf niet hebben. Bijvoorbeeld vanwege de hoge aanschafprijs. Door mensen toegang te geven tot deze middelen krijgen ze de gelegenheid om hun creativiteit te uiten en nieuwe producten te ontwikkelen. Op deze locaties komen mensen met elkaar in contact en helpen ze elkaar verder met hun projecten. Bijkomend voordeel is dat gelijkgezinden elkaar ontmoeten en zodoende ontstaat er een creatieve community. (Bron: Stichting Zelforganisatie)

HET KANTOOR VAN DE TOEKOMST
‘Het kantoor van de toekomst is straks geen gebouw, maar een concept', zegt Erik Bouwer, journalist en publicist op het gebied van technologie en informatie. 'Met de enorme verdichting in de steden wordt flexibel werken, 24/7 en op verschillende locaties, een must. Dus niet alleen maar kiezen voor een mix van thuis en op kantoor, maar ook het loslaten van vaste werk- of kantoortijden. Wij blijven hier echt niet nog twintig jaar knokken tegen de ochtend- en avondspits.' 

Volgens Mark Jansen, Communications & Public Affairs Manager bij Google, werken we straks met z'n allen in de Cloud: ‘Het voordeel van de Cloud is dat je in feite overal kunt werken, ongeacht je locatie. Het enige dat je nodig hebt is een smartphone, tablet of laptop. En via bijvoorbeeld Google Hangouts kun je vanaf verschillende locaties met negen mensen tegelijkertijd vergaderen. Ik heb nu al vaker face-to-face contact met sommige collega's aan de andere kant van de oceaan dan met collega's in Amsterdam.' 

Hoogleraar De Ridder meent dat het kantoor een ontmoetingsplaats wordt. Het nieuwe motto: De beste mensen werken niet bij ons. 'Crowdsourcing wordt het ding, we gaan allemaal mee ontwikkelen. Bedrijven worden kameleonistische organisaties. Want niet de sterkste of slimste organisatie overleeft, alleen de organisatie die constant blijft veranderen en nieuwe kennis weet aan te trekken, heeft bestaansrecht.' 

Google is een bedrijf dat 't volgens De Ridder al begrepen heeft. ‘Zij schieten op alles wat los en vast zit, in de hoop dat er een grote nieuwe business uit ontstaat. Het bedrijf heeft geen idee of het over vijf jaar in elektrische auto's of in de gezondheidszorg zit. Maakt ze ook niet uit, ze passen zich als een kameleon aan', zegt hij in een artikel in Kluwer management.

OOK IN DE TOEKOMST EEN BAAN? SPECIALISEER JE! 
De werknemers van de toekomst, de zogeheten Zelfstandige Professionals, verzamelen zich op kantoor of in de Cloud, maar niet meer in vast dienstverband. Ze werken tegelijkertijd in verschillende teams voor verschillende opdrachtgevers. De Ridder: 'De individuele teamleden krijgen te maken met verdieping van hun werk. Wie hoogwaardig werk wil, moet zich ergens in specialiseren. Want ook voor werknemers geldt: om mee te blijven tellen moet je jezelf constant opnieuw uitvinden.'

'Het gaat allemaal om empowerment. De werknemer is regisseur van zijn eigen inzetbaarheid. Iedere werkende zou zich vanaf het begin van zijn of haar arbeidzame leven bewust moeten zijn van het feit dat hij of zij moet werken aan die inzetbaarheid. Blijf dus kennis en vaardigheden ontwikkelen!'

Het volstaat ook niet langer om alleen je eigen taken te volbrengen, er moet als team gedacht en gewerkt worden. Sturing op aanwezigheid wordt vervangen door sturing op output; niet het proces hoe je tot een oplossing komt als wel dat er een oplossing komt is het belangrijkst. Bouwer: ‘We zullen steeds vaker samenwerken op manieren die sterker zijn afgestemd op de situatie. Bijvoorbeeld werken in scrum teams. Bij scrum werkt een multidisciplinair team samen om in korte perioden, ‘sprints' genoemd, steeds een aantal stappen vooruit te komen, waardoor nieuwe projecten sneller en beter worden opgeleverd.' Samenwerking, communicatie en teamgeest zijn hierbij sleutelwoorden.

GEEN MAANDSALARIS MEER
Hoe moeten we ons nu voorbereiden op die wereld van ongekende technische mogelijkheden? Bouwer: 'Ondernemingen en instellingen moeten wendbaarder worden.' De Ridder vult aan: 'Het is onbegrijpelijk dat er veel grote bedrijven zijn die wel zien dat de markt en de wereld om hen heen heel snel verandert, maar gewoon niet in staat zijn om daar als organisatie slagvaardig op te reageren. De revolutie is dat je open moet staan voor de buitenwereld en constant de antennes uit moet zetten om de juiste signalen op te vangen.' 

'Voor werkgevers en werknemers geldt dat ze afscheid moeten nemen van zekerheden', gaat Bouwer verder. Zo moeten werkgevers hun organisatie inrichten op flexibiliteit. De grootste verandering zit ‘m in senior managers en bestuurders, die hun organisaties geleidelijk geschikt moeten maken voor jongere generaties met andere werkstijlen.'  

Voor werknemers geldt dat ze hun leven flexibeler moeten inrichten, bijvoorbeeld op het gebied van inkomen. De Ridder: 'In 2033 krijg je niet meer maandelijks een vast bedrag op je rekening gestort. De prestatiebeloning komt terug. Je wordt betaald voor wat je hebt gedaan.' Bouwer: 'In de toekomst zal de kantoortijger met maar één baan zijn uitgestorven.'

HET BLIJFT MAAR GISTWERK
Augmented- en Virtual RealityGoogle Glass of de Oculus Rift, welke technologieën zien we straks terug op de werkvloer? Bouwer: 'Vooruitkijken naar 2033 kan wel, maar het blijft giswerk. Eén ding is zeker, technologie ontwikkelt zich sneller en nieuwe toepassingen volgen elkaar in een hoger tempo op. Als er een succesvol business model gevonden is, duurt het steeds minder lang voordat grote groepen een nieuwe technologie hebben omarmd. En iedere nieuwe technologie brengt veranderingen met zich mee: in leren, werken, leven, bedrijvigheid, vrije tijdsbesteding, koopgedrag.'

De Ridder: 'Dat alles goedkoper en kleiner wordt, dat is zeker. Zo heeft de iPhone straks de grootte van een bloedcel. Dat we straks door gedachten met elkaar kunnen communiceren en met onze hersenen kunnen downloaden, uploaden en bewerken is eveneens een feit. Maar hoe we deze nieuwe skills precies gaan gebruiken op de werkvloer is niet te voorspellen.'   

Microsoft kwam in 2011 met hun toekomstvisie op het gebied van leven, wonen en werken. Hoeveel zouden zij goed hebben?

----- widget -----

Vimeo of Youtube video
Organisatie 3.0 - video2

----- widget -----

_______________________________________________________________________________________________

Leidinggeven en organiseren in de netwerkeconomie
We organiseren ieder jaar de collegereeks Organisatie 3.0, met excellente sprekers als Menno Lanting, Wim de Ridder en Jaap Peters. Bekijk hier het programma.