Toetsen voor de Toekomst
"Cito is hét landelijk instituut voor examens. Wij produceren jaarlijks meer dan 600 examens voor het voortgezet onderwijs. Wij doen dit al dertig jaar en – al zeg ik het zelf – we hebben op het gebied van toetsen en examens een zeer sterke en zelf internationale reputatie. Juist als je ergens goed in bent, moet je je afvragen: 'Doen we nog steeds de goede dingen, en doen we de dingen nog steeds goed?'
De wereld van toetsen en examens is in sterke ontwikkeling onder meer door ICT. Wij wilden ons voorbereiden op die toekomst. Maar hoe kun je dat gestructureerd doen? En ook: hoe kun je de blikvernauwing doorbreken die optreedt als je al dertig jaar goed bent in het maken van examens?
We hebben daarvoor eerst een intern proces in gang gezet. In een scenarioteam werd de expertise van Cito ingezet om vier mogelijke ontwikkelingsrichtingen te schetsen. Het aardige was dat drie van de vier scenario's haaks stonden op het dominante denken binnen Cito. Deze scenario's werden in workshops besproken met onze medewerkers. Verbeelding is heel belangrijk. Daarom werden de scenario's door acteurs gespeeld. Zo werden deelnemers heel direct geconfronteerd met hoe de toekomst er uit zou kunnen zien. Ik moet constateren dat de scenario's voor sommigen een stap te ver waren. Nog niet iedereen was er aan toe om zich volledig in de geschetste toekomst te verplaatsen. Toch hebben deze workshops iets op gang gebracht. Ze brachten het besef bij dat Cito zich niet kan afwenden van de externe ontwikkelingen, maar die juist moet opzoeken. Daarom verkennen we nu de mogelijkheden van flexibilisering van examens, de invoering van een digitale itembank en de invoering van portfolio's.
Scenario's als IJkpunten
De scenario's zijn ijkpunten hoe externe ontwikkelingen lopen. We hebben onze medewerkers gevraagd krantenartikelen, illustraties etc. te verzamelen die in een scenario passen. Die hebben ze op borden in de gang van ons kantoor opgeprikt. Voor ieder scenario is bewijs gevonden. Dat geeft aan dat de externe gerichtheid van medewerkers is gegroeid.
We concludeerden uit de scenariobespreking dat we onze contacten met scholen voor voortgezet onderwijs moesten intensiveren. Zo kunnen we de examens beter laten aansluiten op hun wensen. Als vervolg op het scenariotraject heeft Cito de conferentie "Examens van morgen" georganiseerd waarvoor alle scholen voor voortgezet onderwijs werden uitgenodigd. De opkomst was overweldigend. Er is blijkbaar een grote behoefte bij scholen om mee te denken over de vormgeving van examens in de toekomst. Alle deelnemers kregen de scenario's na afloop uitgereikt. Dat boekje is nog steeds erg gewild. We zijn al meer dan 1000 exemplaren kwijt. Wij hebben nu ook een Engelse vertaling gemaakt omdat we ook aan onze buitenlandse relaties willen tonen dat Cito over de examens van morgen nadenkt.
Cito had in het voortgezet onderwijs het imago van een ivoren toren en straalde uit dat we niet wilden inspelen op de ontwikkelingen. Met de verspreiding van het scenarioboekje en de conferentie "Examens van morgen" hebben we laten zien dat we ons daadwerkelijk openstellen voor de toekomst en die ook zelf mee willen vormgeven."
Klik hier voor de masterclass 'Toekomst van het Onderwijs'.
