Geen leiderschapsontwikkeling los van de strategie 

Een MD traject met excellente trainers en gemotiveerde deelnemers, zonder raakvlakken met de strategie en ambities van uw bedrijf, is zonde van het geld. Hoogstens leuk voor de medewerkers: als ze vertrekken staat het goed op hun cv. 

Dit is de eerste blog in een serie van tien over leren en leiderschap, waarin u praktische tips vindt, die rendement opleveren bij leiderschapsontwikkeling. Deze eerste blog gaat over de strategie met een herkenbaar voorbeeld uit de Thuiszorg.

Strategisch beleid zorgt voor zonnige start  
Een thuiszorgorganisatie reorganiseert en zet een verandertraject in naar een werkwijze met zelfstandige kleinschalige teams met meer autonomie. De belangrijkste doelen: financieel gezond worden, efficiënter werken, kwaliteit van zorg en tevredenheid van medewerkers. Praktisch betekent de verandering onder andere dat de teamleiders leiding gaan geven aan 60 mensen in plaats van 30. De rol van deze teamleiders is cruciaal voor het slagen van de reorganisatie. Met de strategische doelen als uitgangspunt zet ik als extern begeleider samen met een stuurgroep de contouren neer van een leiderschapstraject voor het middenkader van deze thuiszorgorganisatie. De doelen van de reorganisatie en de competenties en vaardigheden die deze vragen van de leidinggevenden vormen de rode draad in dit traject.

De eerste bijeenkomsten gaan over thema's zoals leren veranderen, leiding geven aan jezelf en omgaan met weerstand. Om inzicht in eigen doen en denken te krijgen zetten we als ondersteuning ook intervisie en kortdurende coaching in. 
Tot ineens blijkt dat de financiële tekorten schrikbarend hard oplopen. De onontkoombare actualiteit doorkruist de logische volgorde van de procesmatige opzet van het leiderschapstraject. Pas in het najaar staan de financiën op de agenda, niet nu. Wat te doen? 

De stress test 
Als je het belangrijkste strategische doel van deze organisatie - financieel gezond worden - als richtpunt neemt, kun je op zo'n moment maar één ding doen. De thema's van de eerst volgende bijeenkomsten skippen en direct vervangen door lessen over financiën en tools om op financiën te sturen. De intervisie besteden we aan het reflecteren op de eigen rol: managen bij slecht weer.

Het verhaal van de Thuiszorg laat zien dat leiderschapsontwikkeling geen traject op zich is, maar juist vanuit de strategie in moet spelen op de actualiteit. Overleven staat voorop en dan wijkt een mooie logische opbouw. 

Het lastigst is de move met de teamleiders te maken, die halsoverkop een spoedcursus financiën krijgen en roepen dat ze daar absoluut geen verstand van hebben. De ‘sense of urgence' zet het tot dan toe relatief rustige traject flink op spanning en blaast alle procesmatigheid omver: hands on!  De kale werkelijkheid van overleven roept stress op en verhoogt het adrenalinepeil. Prima ingrediënten voor een leiderschapstraject. De onverwachte situatie versnelt het leren van nieuwe vaardigheden. Ze moeten, en raken al doende bezield. Mooi is de ongekend financiële slagkracht die deze groep vrouwen in zich blijkt te hebben. Na een half jaar zijn ze terecht trots op de resultaten.     

Wat betekent dit voor leiderschapsontwikkeling?   
Als u meer rendement wilt bij leiderschapsontwikkeling besteed dan aandacht aan de volgende vragen: Is de collectieve ambitie van uw bedrijf helder en is het duidelijk welke resultaten leidinggevenden moeten halen? Zijn deze vastgestelde doelen uitgangspunt? En is de architectuur , van het leiderschapstraject zo flexibel dat de actualiteit wind in de zeilen kan blazen?

Kapseizen of scherp aan de wind zeilen 
Zorg dat leiderschapsontwikkeling logisch voortvloeit uit de strategie en tijdens het hele traject in dienst blijft staan van de ambitie van het bedrijf. Creëer ruimte, wees alert en speel in op actuele kwartaalcijfers, marktontwikkelingen en nieuwe inzichten. Parkeer bij storm leiderschapsontwikkeling niet, maar benut het. De vitaliteit en veerkracht van de leiders én van het leiderschapstraject geven de doorslag of bij een stevige zijwind de organisatie kapseist of scherp aan de wind gaat zeilen.

Hoe verf met een flinke lik historie beter verkoopt leest u volgende week in de tweede blog.   

Bea is ouddeelneemster aan onze leiderschapsreeks (voorjaar 2011)

Noten 
1. The other 7 Habits - alternatieve habits als aanvulling op ‘The 7 Habits' van Steven Covey - Bea Annot
2.  Liefde voor Leren - Manon Ruijters  ISBN 90-13-04068-3