De 5 principes van effectuation
Terwijl Columbus naar India op zoek was, ontdekte hij Amerika. Dat is het hele idee van effectuation: onverwachte gebeurtenissen zijn geen bedreigingen, maar kansen.
Microsoft bracht in 2010 de Kin Phone (foto) op de markt, een smartphone waarmee de jongere generatie 24 uur per dag met elkaar in verbinding zou staan via social media. Het leek een gouden greep, totdat de Amerikaanse telecomproviders besloten hun databundelpakket aan te passen, waardoor nonstop mobiel internet voor de jeugd al snel onbetaalbaar werd. De Kin Phone hield het slechts 48 dagen vol op de markt. Ook andere bedrijven kampen vaak met de gevolgen van ontwikkelingen die zich buiten de bedrijfsmuren afspelen. Mooi op de tekentafel bedachte plannen blijken dan in de praktijk ineens heel anders uit te pakken. Zo verloor KLM een jaar geleden ineens 5 tot 10 miljoen euro per dag door een aswolk boven West-Europa. En had Holland Casino plots van doen met wegblijvende bezoekers door een door de overheid opgelegd rookverbod. Ander voorbeeld: energiereus RWE die in Duitsland wind tegen krijgt na problemen met een kerncentrale in Japan. Het kan maar tot één conclusie leiden, zegt Thomas Blekman: 'Flexibiliteit op strategisch gebied is steeds belangrijker om het hoofd te kunnen bieden aan snelle veranderingen in steeds dynamischer markten.'
Wapenen
Blekman, businessstrateeg en partner bij De Beukelaar Groep en docent aan de Rotterdam School of Management, geldt in Nederland als dé pleitbezorger van effectuation, oftewel: ‘transforming uncertainty into opportunity', een jonge zienswijze om intern ondernemerschap en daarmee innovatie binnen grote ondernemingen een slinger te geven, een manier om te voorkomen dat innovatie slechts uit laboratoria komt, die volledig zijn afgesloten van de buitenwereld. 'Nu vormen marktonderzoek en spreadsheets te vaak de leidraad voor strategische beslissingen', zegt Blekman, die recent het boek Corporate Effectuation schreef. 'Een kredietcrisis, belastingaanpassingen of – zoals bij het Holland Casino – een rookverbod kunnen dan roet in het eten gooien. Effectuation is een manier om je te wapenen tegen dit soort onvoorspelbare gebeurtenissen. Door de vijf principes ervan toe te passen zijn bedrijven veel beter in staat om bij nieuwe projecten in control te blijven als zich zulke events van buitenaf aandienen.' Niet de toekomst voorspellen dus, zodat hij beheerst kan worden, maar juist de toekomst mede vormgeven, zodat controle erover helemaal niet nodig is.
Vijf principes
Aan de wieg van de effectuationideeën staat de Indiase Saras Sarasvathy. Voor haar promotie aan de Carnegie Mellon University interviewde zij een aantal ervaren ondernemers die al meerdere bedrijven naar de beurs hadden gebracht. Ze bracht in kaart wat zij wezenlijk anders doen dan corporate managers die zich almaar vastklampen aan strategische planning. Daarom wordt effectuation ook wel ‘de logica van de ervaren ondernemer' genoemd. Uit het onderzoek van Sarasvathy rolden vijf principes.
Klik hier voor de 5 principes.
