Rick Nieman in gesprek met Lone Frank: Hoe hersenwetenschap de wereld gaat veranderen

De vijfde revolutie is één van de interessantste boeken van de laatste jaren. Het toont aan dat er een wetenschappelijke revolutie gaande is op het gebied van neurologie, die onze levens verregaand en ingrijpend gaat veranderen. De Deense wetenschapsjournalist en neurobioloog Lone Frank interviewde de afgelopen jaren de meest toonaangevende hersenonderzoekers over de hele wereld en vatte hun bevindingen samen in De vijfde revolutie.

– Door Rick Nieman – Fotografie Randy Quinn

IIn haar thuisstad Kopenhagen sprak ik met Lone Frank, auteur van De vijfde revolutie. Over neuromarketing (je hersenen beslissen voor jou wat je koopt), neuromanagement (weet wat je werknemers écht denken en speel daarop in) en beurshandelaren die worden uitgerust met EEG's (om te kijken of ze zich bij het nemen van grote risico's niet te veel laten meeslepen door primitieve emoties).

Revolutie
Het is 1996. Met een groep vrienden ben ik op motorvakantie door Europa. Traditiegetrouw rijden we naar Italië, maar we nemen dit keer de lange route: via Duitsland, Denemarken, Zweden, Polen, Tsjechië en Oostenrijk. Op de veerboot tussen Ystad in Zuid Zweden en Swinoujscie in Noordwest Polen raken mijn vriend Sipke en ik verwikkeld in een filosofisch gesprek. ‘Wat' vraagt hij mij, terwijl hij de ijsblokjes laat ronddraaien in zijn glas whisky, ‘worden volgens jou de drie gebieden waarop in de toekomst de belangrijkste gebeurtenissen gaan plaatsvinden?'

Al filosoferend komen we tot een top drie. Op drie staat alles wat te maken heeft met landbouwgrond. De wereldbevolking groeit naar verwachting van een krappe zes miljard inwoners naar bijna tien miljard in 2050. Tegelijkertijd stijgt het welvaartsniveau van de gemiddelde burger, die vervolgens meer en beter wil eten. Wij voorzien een enorm tekort aan grond om voedsel op te verbouwen. Op twee de nanotechnologie. Als de mens erin zou slagen materialen op nano-niveau (ongeveer zo groot als een atoom) uit elkaar te halen en weer in elkaar te zetten, zou de aloude wens om lood te veranderen in goud, waarheid kunnen worden. Materie wordt in zo'n scenario vrijwel waardeloos, want oneindig vaak kopieerbaar. Ook andere mogelijkheden leken ons ongekend, en kijkend naar de huidige toepassingen van nanotechnologie in bijvoorbeeld de medische wetenschap, hadden wij het (zowaar!) bij het rechte eind. En op één staat dus neurologie. Sipke had net een artikel gelezen waarin stond dat we maar tien procent van onze hersencapiteit gebruiken. Als dat klopt, brainstormden wij in de Zweeds-Poolse nacht, waartoe moet de mens dan niet in staat zijn als hij vijftig procent of zelfs honderd procent van zijn hersencapaciteit benut?

Digitalisering
Ruim een jaar later, eind 1997, las ik het boek Being Digital (Digitaal leven) van Nicholas Negroponte. Negroponte, oprichter van het befaamde Media Lab van MIT (het Massachusetts Institute of Technology), beschrijft daarin wat de toen nog prille ontwikkelingen op het gebied van digitalisering voor ons allemaal zouden gaan betekenen. De wereld die Negroponte schetste leek futuristisch en ver weg, maar wat hij voorspelde werd in vrijwel alle gevallen en binnen de kortste keren werkelijkheid.
Eigenlijk, dacht ik toen, zou een dergelijk boek geschreven moeten worden over nanotechnologie of neurologie. Een boek dat laat zien welke ontwikkelingen ons te wachten staan op deze – in potentie wereldveranderende – gebieden.

Boek 
Het heeft dertien jaar geduurd, maar pas geleden had ik dat boek eindelijk in handen. De vijfde revolutie – Hoe hersenwetenschap de wereld gaat veranderen,van de Deense wetenschapsjournalist Lone Frank, is het equivalent van Negropontes baanbrekende boek. Frank beweert op de binnenflap dat de ontwikkelingen in de neurologie de vijfde grote wetenschappelijke revolutie vormen. Na Copernicus (de aarde is niet het middelpunt van het heelal); Darwin (de mens is een geëvolueerde aap, en niet een schepping van God); Freud (wat beweegt ons?); en de ontdekking van het DNA. 327 pagina's verder kan ik niet anders dan haar gelijk geven. Ik kijk dus uit naar onze ontmoeting. We hebben afgesproken in de lobby van een aangenaam hotel aan het water en lopen elkaar in eerste instantie mis: hoewel ik Franks foto op de achterflap goed heb bestudeerd, herken ik haar niet. De brunette blijkt een blondine te zijn geworden. ‘Sorry,' mompelt Frank, ‘ik ben net van haarkleur veranderd.'

#Frank: ‘Dit ís een revolutie van ongekende proporties.'#

Klik hier voor het volledige artikel.