College Toekomstverkenningen: Trends en toekomstvisie in organisaties

Trends en toekomstvisie in organisaties door Tony Bosma
‘2011 is het jaar van disharmonie'

Op 22 maart startte de collegereeks ‘Toekomstverkenningen, scenario's en trends' georganiseerd door Focus Conferences en Second Sight op Nyenrode. Tony Bosma, partner futurologie bij Ordina, oprichter van het weblog Extend Limits en schrijver van het boek ‘2020, een hel(s)e onderneming' startte het eerste college over ‘trends en toekomstvisie in organisaties' met een waarschuwing, te weten: ‘jullie zijn over vier uur waarschijnlijk knock-out'. Vervolgens kregen we een afbeelding te zien van een kalm en vredig momentum en de opdracht ons terdege bewust te worden van het hier en het nu.

Dit was het eerste en ook het laatste moment van rust dit college. Er was ook geen speling, aangezien Tony onze gehele epigenetische conditionering wilde resetten, zijn researchuitkomsten (en methoden) wilde laten zien en ons onze instelling en kijk op het leven wilde laten rethinken zodat we vervolgens in onze organisatie het een en ander kunnen gaan reshapen.

De resetting was gericht op gedragsverandering. ‘Denk exponentieel', ‘leer af wat we geleerd hebben' en ‘doe en denk het schijnbaar onmogelijke' zijn de basisprincipes om resetting te verwezenlijken. Een open instelling is belangrijk om (noodzakelijke) verandering mogelijk te maken in de transitieperiode waarin we ons bevinden.  En geef gerust toe, we voelen allemaal dat er van alles in de lucht hangt en moet en gaat veranderen, maar, wat is dit dan precies?

Bosma showde een aantal herinneringen van 2000, om aan te geven dat ‘korte termijn' tegenwoordig onze tijdseenheid is en liet ons even terug denken aan het jaar 2000, met zaken als internet nog in de beginfase. ‘People expect too much in one year and not enough in ten', werd duidelijk. Iedereen begon te gniffelen bij het zien van in onze optiek ‘antieke telefoons', telefoons van amper 10 jaar geleden. Een telefoon met een draad voelt bijna nostalgisch. Maar wie had zich kunnen voorstellen in het jaar 2000 welke mogelijkheden er nu zijn met mobiele telefoons?

Na een inzicht in de diverse tools die Bosma gebruikt om de wereld te analyseren en voorspellen, variërend van zijn persoonlijke netwerksites tot de vier informatie-selecterende computers op zijn kamer, was het tijd voor futuristisme. Verstorende factoren, factoren die vergaande impact op het organisatorisch en persoonlijke speelveld gaan hebben, zijn volgens Tony de volgende:

1. Het nieuwe consumeren
Consumenten laten hun aankopen niet meer afhangen van ‘reclames' en adviseurs, maar raadplegen hun peergroep in hun netwerk om erachter te komen of een product of dienst de moeite waard is. Door het scannen van barcodes kunnen zij de bron van een product en het traject dat het product heeft afgelegd achterhalen. Of ze nou tevreden of ontevreden zijn over het product, ze zullen hoe dan ook hun mening delen met hun netwerk.

Dit online delen van informatie, valt ook onder de tweede trend: diginormalisering. Het gesprek in de fysieke wereld verplaatst zich naar de virtuele wereld. Al deze gesprekken worden opgeslagen. Digitaal wordt normaal. Bedenk goed dat op het moment al een kwart van de kinderen op internet staat, nog voor ze zijn geboren. Laat dit even doordringen. Het is de ‘naakte waarheid', privacy zal worden geherdefinieerd komende jaren.

Nieuw communicatiegedrag zorgt er tevens voor dat de macht verschuift van de overheid en bedrijven naar de consumenten. Eén negatief Twitterbericht over een dokter, kan in de toekomst zijn teloorgang betekenen.

Als je dit (gematigd) pessimistisch bekijkt, ben je niet de enige. Trend 3, contra digitaal, houdt in dat mensen zich keren tegen de vergaande digitalisering van de maatschappij. In 2020 zullen mensen verbonden zijn met miljoenen sensoren en zal het leven zich grotendeels online afspelen. Face to face contact wordt minder; 80% van alle colleges zullen online gegeven worden en op een vliegveld kun je begroet worden door een hologram in plaats van een stewardess. Contra digitaal zet zich hier tegen af.

Diginormalisering staat lijnrecht tegenover contra digitaal. Belangrijk om in de gaten te houden is dat elke beweging een tegenbeweging heeft. Dit zijn de gebieden waarop de (Westerse) wereld botst momenteel:

Afbeelding
Botsende werelden

Uit dit schema blijkt ook verstorende factor 4. Prelude tot participatie. Consumenten en burgers worden steeds actiever richting organisaties en overheden. Ze willen serieus worden genomen en inspraak en invloed hebben. Participatie is de nieuwe marketing P.

Financieel gedreven staat tegenover passie/betrokken en dit leidt tot 5. een hervorming van waarde. Traditionele, economische stelsels en waarderingen zullen afbreken en steeds vaker niet voldoende blijken om daadwerkelijk waarde toe te kennen. Persoonlijk vind ik het bijvoorbeeld erg raar dat de welvaart van een land wordt gemeten aan de hand van het bruto product. Als burgers dus de huisarts bezoeken en antidepressiva halen, is dit positief voor het welvaartsniveau. Gelukkig lijkt het erop dat het kapitalisme wordt herzien. Een ‘nieuwe menselijkheid' ontstaat, waarbij het gevoel niet meer constant hoeft te worden onderdrukt. Men mag weer mens zijn in plaats van een robot in de consumptiemaatschappij. Wij bepalen zelf wat er gebeurt en geven de autoriteiten het nakijken. Als zij ons willen bereiken dan kunnen zij ons een aanbod doen op een van onze netwerksites. Een herwaardering van autoriteit.

Samengevat op een van de laatste sheets van Bosma ziet ons toekomstig speelveld er als volgt uit:

Afbeelding
Uw toekomstig speelveld

Als we de botsende werelden nader bekijken lijkt het onvermijdelijk dat er in de transitieperiode een (6.) manifest van hergroepering gaat plaatsvinden. De maatschappij wordt verdeeld in ‘behouders' en ‘vernieuwers'. Om er zeker van te zijn dat je bij de vernieuwers zit, is het raadzaam lid te worden van netwerken zoals SecondSight, www.secondsight.nl  en de site van Extend Limits te bekijken, www.extendlimits.nl of deel te nemen aan deze collegereeks... Bosma reikte als handige tip aan de informatie overload te bekijken met de gedachte ‘praten we hier over 30 jaar nog over?', om zo de big picture niet uit het oog te verliezen. Zie je het toch even niet zitten in dit ‘jaar van disharmonie', neem dan even een momentum.

Valerie Boersma

Bekijk het programma
Academy van Second Sight
Focus Conferences.nl